BrabantKennis volgt Ecodorp Boekel van Kiem tot Stek

10e Kiem van Het Nieuwste Brabant

10e Kiem van Het Nieuwste Brabant

Vorig jaar zijn we benoemd tot Kiem van Het Nieuwste Brabant, een titel waar we heel trots op zijn. Schrijfster Sara de Kort schreef zelfs een boekje over ons. Dit jaar hebben ze gekeken welke projecten succesvol waren geworden (van Kiem tot Stek) en daar heeft Sara weer een mooi artikel over geschreven:

Ecodorpelingen Boekel:
Vaandeldragers van de nieuwe werkelijkheid

De mensen van Ecodorp Boekel laten zich inspireren door zwermen vogels, lezen we in Kiem #10 ‘Open Minded’. Vrij en flexibel bewegen ze mee met de stroom, nieuwsgierig naar wat het moment hen brengt. En in april 2016 was daar een bijzonder moment. Een moment van thuiskomen, om precies te zijn. “We wonen eindelijk in ons ecodorp!”, aldus een trotse initiatiefnemer Ad Vlems. De bewoners, tot nu toe elf volwassenen en drie kinderen, leven er in grote verbondenheid. “Samen bouwen we aan een duurzame toekomst voor de generaties na ons.”

De ecodorpelingen beginnen het avontuur in tijdelijke woonunits. Vlems: “Volgend jaar starten we met de bouw van onze permanente kalkhennepwoningen. Er komt ook een tweedehands romneyloods, die we als buurthuis en werkplaats gaan gebruiken. Daarnaast bouwen we een paradijstuin, met onder andere een beleefplek voor de kinderen met regenwaterspelletjes.”

Biobased expohuisje
En dan is er nog een ander pronkstuk. “Ons biobased expohuisje, dat eerder schitterde op de Innovation Expo in Amsterdam. Het huisje laat zien wat allemaal mogelijk is op circulair vlak. De gevel van het expohuisje bestaat bijvoorbeeld uit vurenhout en is besmeerd met lijnzaadolie. Daaroverheen is een schimmel aangebracht die het vurenhout beschermt. De schimmel voedt zich met de lijnzaadolie. Er zijn nog meer innovatieve materialen aanwezig in het huisje, zoals planken van aubergineplanten én verf van suikerbietenpulp. En we blijven het verder aanvullen.”

Een gevel van vurenhout en lijnzaadolie. Planken van aubergineplanten. Verf van suikerbietenpulp.

De bedoeling is dat wisselende kunstenaars het expohuisje gaan bewonen. De kunstenaars leren van de ecodorpelingen en laten zelf iets bijzonders achter bij vertrek. “We geven hen de kans te experimenteren met onze innovatieve materialen, wat hopelijk weer leidt tot nieuwe vooruitstrevende toepassingen.”

Ruimte voor experiment
Ecodorp Boekel wil een leerplek zijn, met veel ruimte voor experiment. “Op ons terrein is de eerste Hemel(s)waterinstallatie geplaatst. Daarmee zijn we in staat om van regenwater zuiver drinkwater te maken. Deze geweldige uitvinding van Albert Jansen, winnaar van Challenge Stad van de Toekomst, lost twee wereldproblemen op: extreme regenval (het regenwater wordt namelijk opgevangen in tanks) én schaarste aan gezond drinkwater bij extreme droogte.”

De bewoners van Ecodorp Boekel streven ernaar de transitie naar een duurzaam Nederland te versnellen. “We staan er niet alleen voor”, weet Vlems. “MVO Nederland ziet ons ecodorp als proeftuin voor circulaire initiatieven. Samen met TNO is bijvoorbeeld onderzocht welke smart grid [slim elektriciteitsnetwerk dat het gebruik van duurzame, lokaal opgewekte elektriciteit mogelijk maakt] bij ons past. Binnenkort start op ons terrein een experiment met circulaire buizen en kabels van gerecycled materiaal, die jaren later ook weer te hergebruiken zijn. We bieden ons dorp graag als leerplek aan. Voor ons is het niet erg als we even zonder stroom zitten, dan steken we de kaarsen aan.”

MVO Nederland ziet ons ecodorp als proeftuin voor circulaire initiatieven.

Ruggensteun
Vlems beschouwt zichzelf als publiek ondernemer. Of hij belemmeringen van bovenaf ervaart? “Absoluut niet. Wij voelen ons juist enorm gesteund door de overheid. We mochten onder meer deelnemen aan het programma EmpoweringPeople van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, waarmee we veel ruggensteun kregen van rijksambtenaren. Hoewel het programma inmiddels is afgelopen, zijn ze ons niet vergeten. De directie van het ministerie liet zelfs weten: ‘Jullie zijn de vaandeldragers van de nieuwe werkelijkheid. Als de huidige regelgeving jullie tegenhoudt om duurzame plannen te verwezenlijken, dan zetten we er een ambtenaar op.”

Honderdjarenplan
Toch begrijpt Vlems dat veel publiek ondernemers wél tegen obstakels aanlopen. “In de basis moet iets veranderen. Veel ambtenaren, met name op hoger niveau, beseffen zich wel dat het anders moet, maar de landelijke politiek neemt uiteindelijk de besluiten. Het grote probleem is dat politici zich nog teveel laten beïnvloeden door allerlei belangengroepen: partijen met een kortetermijnvisie die niet aan de toekomst van onze kinderen denken. Kortetermijndenken zit in onze genen. De mens is een product van de evolutie. Nederlanders hoefden evolutionair gezien nooit langetermijnproblemen op te lossen. We kijken daarom maximaal een halfjaar verder, om er zeker van te zijn dat we genoeg voedsel hebben in de winter. Blijkbaar denken alleen de Chinezen generaties vooruit. Zij schrijven om de zoveel tijd een honderdjarenplan.”

Kortetermijndenken zit in onze genen. We kijken maximaal een halfjaar vooruit.

Vlems: “Als je honderd jaar vooruit denkt, weet je dat we geen cent meer moeten steken in fossiele energie. Dat bestaat namelijk niet meer over honderd jaar. Het is veel slimmer om geld te steken in hernieuwbare energie. Denk aan CO2-negatieve bouwmaterialen. De helft van de CO2 die de mens de lucht in stuurt, is afkomstig uit de bouw. De woningen van ons ecodorp leveren straks meer energie op dan nodig is om ze te bouwen. Daar moeten we naartoe.”

Sara de Kort, voor BrabantKennis

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.